امواج صوتی و دلیل تنوّع صداهای مختلف

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: امواج صوتی و دلیل تنوّع صداهای مختلف
نام ارائه دهنده/دهندگان: ایمان عزیززاده- امیرحسین عزیززاده- امیرعلی باقری- عرشیا وحدتی
زمینه و نوع پروژه: فیزیک
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دکتر حسابی

چکیده

در این پروژه دانش آموزان در پی این بودند که با امواج صوتی و دلیل این تنوّع صداهای مختلف را بررسی کنند. ابتدا تحقیقی راجع به چیستی موج داشتند و با امواج مختلف طولی، عرضی، ایستاده و... آشنا شدند.

مقدمه

می دانیم که هر فردی صدای مخصوص به خود را دارد که با آن شناخته می شود و هر ساز موسیقی و هر سیم سازهایی مثل تار، گیتار و یا ویلن صدای مخصوص به خود را تولید می کنند که با تنظیم کوک می توان آن را تغییر داد. علاوه بر این ها حتّی وقتی به اشیای اطراف خود ضربه می زنیم، هر یک صدای خاص خود را تولید می کند.

سپس در مورد امواج صوتی پژوهش کردند و با ویژگی های مختلف آن آشنا شدند. برای این کار علاوه بر مطالعه منابع مختلف، مشاهدات دقیقی نیز انجام دادند تا چیستی موج را ببینند. برای این کار چند مورد از امواج ساده ای که در اطراف قابل مشاهده بودند، نظیر امواج سطح آب، امواج تارهای ساز، امواج تولید شده در کش و طناب و... را با دوربین های قوی تصویربرداری کردند و با قرار دادن آن ها در حالت آهسته (اسلوموشن) حرکت امواج و ویژگی های مختلف آن را از نزدیک دیدند. در کنار این ها از فیلم های آماده ای که آزمایش های مختلف در فضای اینترنت قرار دارد نیز بهره گرفتند.

در مرحله بعد به مطالعه منابع مختلف تولید صوت پرداختند. دانش آموزان ابتدا با طراحی دستگاه ساده ای تاثیر عوامل مختلف را نظیر طول، کشیدگی و جنس را در صدایی که توسط کش تولید می شود بررسی کردند. سپس با ضبط کردن صداهایی که به روش های مختلف تولید شده اند، مثلاً با ضربه زدن به نقاط مختلف یک میز و... در نهایت تحلیل این صداها توسط نرم افزار های رایانه ای قدرتمند، سعی کردند شهود بهتری از بسامد و شدت صوت پیدا کردند و تاثیر عوامل به ظاهر کوچک را در تولید صداهای مختلف به نحو واضح تری مشاهده کردند.
 
مهارت های کسب شده
1. چگونگی تفکر طراحی
2. چگونی پژوهش و استخراج مطالب
3. آشنایی با استاندارهای طراحی و نحوه ارائه ایده در گام های اولیه و نهایی
4. آشنایی با روش های ایده یابی
5. آشنایی با نگارش مقاله (در حد یک پروژه در مقطع دبستان)
6. آشنایی با موارد استاندارد پروژه
7. آشنایی با روش آزمایش علمی

بخش پروژه های دانش آموزی سایت تبیان
تهیه: مهدی رحمانی،تنظیم: نیلوفر یاقوتی