افزایش ماندگاری سبزیجات با پوشش نانو روغن

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: افزایش ماندگاری سبزیجات با پوشش نانو روغن
نام ارائه دهنده/دهندگان: پرنیا محمودی-نرگس شمس
زمینه و نوع پروژه: شیمی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبستان دخترانه شاهد یاس نبی (س)

چکیده

در این پژوهش دانش آموزان سعی کردند با ایجاد پوشش های نانومتری از نشاسته، موم عسل و روغن بر روی سبزیجات ماندگاری آن ها را افزایش دهند.

مقدمه

فناوری نانو موج چهارم انقلاب صنعتیش، پدیده ای بزرگ است که در تمامی گرایشات علمی راه یافته و از فناوری های نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر در حال توسعه است. نانو فناوری یک دانش میان رشته ای است که به رشته هایی چون پزشکی، داروسازی، طراحی دارو، دامپزشکی، زیست شناسی و مهندسی شیمی مربوط می شود. ایران در فناوری نانو مقام هفتم را داراست نانو از ریشه یونانی"نانس" به معنی کوتوله می باشد.

 فناوری نانو فرایند دستکاری مواد در مقیاس اتمی و تولید مواد و ابزار، به وسیله کنترل آن ها در سطح اتم ها و مولکول هاست. در واقع اگر همه مواد و سیستم ها ساختار زیر بنایی خود را مقیاس نانو ترتیب دهند آن گاه تمام واکنش ها سریع تر و بهینه تر صورت می گیرد.

یک نانو متر برابر با یک میلیاردم متر می باشد. این اندازه  18000 بار کوچک تر از قطر یک تار موی انسان است. به طور میانگین 3 تا 6 اتم در کنار یکدیگر طولی معادل یک نانو متر را می سازند که این خود به نوع اتم بستگی دارد. به طور کلی، فناوری نانو، گسترش، تولید و استفاده از ابزار و موادی است که ابعادشان در حدود 1-100 نانو متر است. علم نانو به مطالعه و بررسی مولکول ها می پردازد. مطالعه نانو مواد حاکی از این مطلب است که هنگامی که اندازه ذرات به کمتر از 100 نانو متر برسد خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها تغییر می کند.

دانش آموزان در پژوهش حاضر در پی ایجاد پوشش هایی نانو متری بر روی سبزیجات ماندگاری آن ها را بیشتر کنند.

وسایل مورد نیاز:مخلوط کن، سبزی، روغن، موم عسل، چهارظرف دربسته، ترازو، نشاسته، برچسب اسم
فناوری نانو فرایند درست کاری مواد در مقیاس اتمی و تولید مواد و ابزار، به وسیله کنترل آن ها در سطح اتم ها و مولکول هاست. ایجاد پوشش های نانو متری برروی مواد غذایی یکی از راه های افزایش ماندگاری آن ها می باشد.

در این پژوهش دانش آموزان سعی کردند با ایجاد پوشش های نانومتری از نشاسته، موم عسل و روغن بر روی سبزیجات ماندگاری آن ها را افزایش دهند. برای این کار یک قطره روغن و یک گرم نشاسته  و موم عسل را جداگانه در 300 سی سی آب ریختند و پس از هم زدن سبزی های شسته شده را درون آن فرو کرده و بیرون آوردند و در ظرف های در بسته درون یخچال قرار دادند.

روش انجام آزمایش

ابتدا300 سی سی آب را درون مخلوط کن ریختند. سپس0/07 سی سی روغن (یک قطره) را درون آن ریختند و 15 ثانیه با هم مخلوط کردند. سپس چند عدد سبزی را در یک ثانیه درون آن فروکردند و در ظرف شماره 1 گذاشتند. سپس به اندازه نوک قاشق چای خوری نشاسته به آن اضافه نمودند و 15 ثانیه آن را مخلوط کردند.

 سپس مقداری سبزی را یک ثانیه درون آن فرو کردیم و در ظرف شماره 2 گذاشتند. در مرحله بعد به این مخلوط کمی موم عسل اضافه کرده و مجددا سبزی را درون آن فرو کردند و در ظرف شماره 3 گذاشتند. سبزی هایی که در ظرف 4 بودند هیچ پوششی نداشتند و فقط با آب شسته شده بودند. سپس درب ظرف ها را بستند و آن هارا درون یخچال گذاشتند.

پس از یک هفته مشاهده کردند سبزیجاتی که پوشش نانو روغن داشتند بسیار سالم مانده بودند و سبزیجاتی که بدون پوشش بودند کاملا خراب شده بودند و سبزیجاتی که پوشش موم عسل و نشاسته داشتند کمی خراب شده بودند. سبزیجاتی که پوشش نانو روغن داشتند تا حدود دو هفته نیز سالم مانده بودند.

بدون پوشش بعد از یک هفته

پوشش نشاسته وروغن پس ازیک هفته

مهارت های کسب شده

1. چگونگی تفکر طراحی
2. چگونی پژوهش و استخراج مطالب
3. آشنایی با استاندارهای طراحی و نحوه ارائه ایده در گام های اولیه و نهایی
4. آشنایی با روش های ایده یابی
5. آشنایی با نگارش مقاله
6. آشنایی با موارد استاندارد پروژه
7. آشنایی با راه های سالم نگه داشتن سبزیجات

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: نیلوفر یاقوتی