پاستیل سرماخوردگی با مواد گیاهی

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ساخت پاستیل سرماخوردگی با استفاده از مواد گیاهی
نام ارائه دهنده/دهندگان: آیدا مرنی، تانیا پورطاهری، ماهک نجفی، نیایش رجب
زمینه و نوع پروژه: علوم زیستی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبستان رسا

چکیده
در این پروژه سعی شده که مواد گیاهی و میوه های مناسب برای بهبودی سرماخوردگی به صورت پاستیل در آورده شود که برای کودکان و نوجوانان جذاب بوده و با علاقه زیادی آن را مصرف کنند. ابتدا آب میوه های مشخص شده و همچنین مواد گیاهی مناسب برای بهبود سرماخوردگی را با ژلاتین مخلوط کرده تا به صورت ژله ای درآید سپس به صورت اندازه های کوچک و شکل های مختلف و جذاب برای کودکان در آورده شده است.

مقدمه
سرماخوردگی، بیماری واگیر مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است که عمدتاً بینی را تحت تأثیر قرار می دهد. سرماخوردگی معمولاً با خستگی، احساس سرما، عطسه و سردرد آغاز می شود و با علائمی چون سرفه، گلودرد، آبریزش بینی و تب ادامه می یابد و معمولاً هفت تا ده روز بعد برطرف می شود و برخی علائم ممکن است تا سه هفته طول بکشد عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بر اساس قسمت هایی از بدن که بیشتر دچار عفونت می شوند، دسته بندی می گردند، که سرماخوردگی عمدتاً بینی، سینوس ها، گلو و همچنین یک یا هر دو چشم را با التهاب ملتحمه تحت تأثیر قرار می دهد.

علائم بیماری معمولاً به واکنش دستگاه ایمنی بدن بیشتر مرتبط هستند تا به بافت هایی که ویروس از بین می برد. تشخیص بیماری سرماخوردگی از آنفلونزا بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است، در آنفلوانزا علائمی مانند سردرد، درد عضلات و تب شدت بیشتری دارند که البته در سرماخوردگی های شدید هم به همان شکل است.
با هر بار ابتلا به بیماری، بدن انسان پادتن مربوط به ویروس را تولید می کند تا در آینده دیگر به آن مبتلا نشود، اما از آن جا که بیش از دویست ویروس مختلف باعث سرماخوردگی می شوند، با هر بار ابتلا باید پادتن مختص آن ساخته شود و برای همین یک فرد در طول زندگی خود به طور متوسط 50 بار (بزرگسالان دو تا پنج بار در سال و کودکان شش تا ده بار در سال) به سرماخوردگی مبتلا می شود.

هم چنین به دلیل همان دویست ویروس، ساختن واکسن سرماخوردگی مشکل و غیرممکن است و هیچ دارویی برای این بیماری تاکنون به وجود نیامده است، اگرچه علائم بیماری را با داروهای تب بر (مانند استامینوفن) یا ضدآبریزش بینی (مانند آنتی هیستامین) می توان کاهش داد. در بعضی موارد که احتمال ابتلا به یک بیماری باکتریایی (مانند برونشیت، سینه پهلو، سینوزیت و عفونت گوش میانی) وجود دارد، از پادزیست برای درمان آن استفاده می شود، اما پادزیست ها هیچ تاثیری بر روی ویروس سرماخوردگی ندارند.
برخی نیز معتقدند که ویتامین ث یا قرص روی یا عسل می تواند باعث بهبودی علائم بیماری شود که به طور کامل به اثبات نرسیده است. به طور کلی پیشگیری از بیماری آسان است، زیرا ویروس عامل بیماری مدت زمان محدودی را زنده می ماند و با شست و شوی دست ها که یکی از راه های مهم برای پیشگیری است، می توان آن را از بین برد و برخی شواهد استفاده از ماسک های بینی و دهان را نیز موثر می دانند.
متداول ترین علائم سرماخوردگی شامل سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گلودرد است و علائم دیگر شامل درد عضلات، خستگی، سردرد و بی اشتهایی می باشد.

شلغم ماده مفیدی است که از دیرباز برای رفع سرماخوردگی و مبارزه با آن ایجاد می شود. مصرف دمنوش آویشن، نعنا، پونه، شوید و عسل جهت پیشگیری و درمان سرماخوردگی بسیار مناسب است. لیمو ترش درمان طبیعی و موثری است. تولید گلبول های سفید را فعال می سازد و به این ترتیب قدرت دفاعی بدن را تحریک می سازد. در میان مرکبات بیش ترین مقدار ویتامین "ث" دارد به طوری که خوردن یک عدد متوسط آن می توان 54 میلی گرم ویتامین را به بدن دهد، که برای تقویت سیستم دفاعی بدن بسیار مناسب است.
دمنوش های گیاهی با خواص ویژه و منحصر به فرد خود از ایجاد سرماخوردگی جلوگیری می کند. شلغم ماده مفیدی است که ازدیرباز برای رفع سرماخوردگی و مبارزه با آن ایجاد می شود. بنابراین شلغم را پخته و به صورت داغ میل کنید. در این بین درست کردن انواع دمنوش ها نیز مفید است به گونه ای که مصرف دمنوش آویشن، نعنا، پونه، شوید و عسل جهت پیشگیری و درمان سرماخوردگی و مصرف روزانه یک لیوان از این دمنوش برای جلوگیری از سرماخوردگی توصیه می شود. در این بین خیساندن انجیر و هلو برای رفع سرفه در این فصل بسیار مفید است.

در این پروژه سعی شده که مواد گیاهی و میوه های مناسب برای بهبودی سرماخوردگی به صورت پاستیل در آورده شود که برای کودکان و نوجوانان جذاب بوده و با علاقه زیادی آن را مصرف کنند. ابتدا آب میوه های مشخص شده و همچنین مواد گیاهی مناسب برای بهبود سرماخوردگی را با ژلاتین مخلوط کرده تا به صورت ژله ای درآید سپس به صورت اندازه های کوچک و شکل های مختلف و جذاب برای کودکان در آورده شده است.

در طرح اولیه یکی از دانش آموزان از آب پیاز که برای سرماخوردگی مناسب بود ژله درست کرده است که از لحاظ طعم و مزه مورد پسند کودکان نبوده است، به همین خاطر این ماده از پروژه حذف شده است. همچنین در طرح اولیه یکی از ژله ها در قالب بزرگ درست شده است که ظاهر جذاب و مناسب نداشته است.
در ساخت این پاستیل از ژلاتین استفاده شده است که یک ماده کاملا بی ضرر و از طرفی هم برای استخوان بندی کودکان و نوجوانان هم مفید است. همچنین از آب میوه های مورد نظر و ماده گیاهی که مناسب برای گلو درد و سرما خوردگی بوده، استفاده شده است، که با هم مخلوط و در قالب های مناسب و جذاب برای کودکان درست شده است.

امروزه برای سرما خوردگی بسیار ساده هم آنتی بیوتیک و داروهای شیمیایی تجویز می شود که برای حل این مشکل ما به این فکر افتادیم که مواد گیاهی و میوه های مناسب برای سرما خوردگی را در قالب پاستیل برای کودکان و نوجوانان ارائه دهیم تا کمتر از داروهای شیمیایی استفاده شود.
در طرح ثانویه سعی شده که ژله آب پیاز که مطلوب نبوده است حذف شود و هم چنین بعضی از ژله ها سفت و محکم نشده بودند که با اضافه کردن ژلاتین آن مشکل برطرف شد و از قالب های جذاب و زیباتری در طرح ثانویه استفاده شده است.

روش کار
برای درست کردن ژله ها ابتدا 2 قاشق ژلاتین را توسط نصف لیوان آب حل کرده، برای شیرین شدن آن عسل اضافه کرده، سپس هر کدام از آب میوه های پرتقال، لیمو ترش، شلغم له شده، نعناع و دارچین را جداگانه به آن اضافه کرده و در قالب های مشخص در یخچال گذاشته شده تا سفت شود. سپس پس از شکل گیری پاستیل ها مورد استفاده قرار گرفته است. پاستیل های درست شده به مدت یک هفته به کودکان مختلفی که دچار گلو درد و سرماخوردگی بودند، داده شد تا استفاده کنند. تقریبا پس از یک هفته بیماری سرماخوردگی کودکان مشخص شده رو به بهبودی قرار گرفت و از طعم و مزه آن نیز راضی بودند.
 
مواد و وسایل مورد نیاز
ژلاتین
نصف لیوان آب
عسل
پرتقال
لیمو ترش
شلغم
نعناع
دارچین
قالب مورد نیاز

 مهارت های کسب شده
آشنایی با فواید مواد گیاهی و میوه ها و این که برای درمان هر بیماری نباید به دنبال درمان شیمیایی بود و می توان با مواد ساده موجود در خانه از به وجود آمدن بسیاری از بیماری ها جلوگیری کرد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: نسرین صادقی